Από τις 22 έως 24 Σεπτεμβρίου 2023

Στη Δράμα το 5o International

Forum of Performance Art με θέμα: 

“The Posthumanisms and the Metaverses Condition”

Στο Forum βρέθηκε ο Jaroslaw Fret, διευθυντής του Ινστιτούτου Γκροτόφσκι και ιδρυτής του Teatr Zar και η διεθνούς φήμης performer Alwynne Pritchard

Με πλήθος καλλιτεχνών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ακαδημαϊκών αλλά και φοιτητών από τρία πανεπιστήμια της Ελλάδας, επέστρεψε στη Δράμα το 5ο International Forum of Performance Art, το οποίο διεξήχθη στις 22-24 Σεπτεμβρίου 2023, στο πάρκο της Αγίας Βαρβάρας και στο θεατράκι της Αγίας Βαρβάρας «Σωκράτης Δημητριάδης».

Οι συμμετέχοντες ομιλητές και performers πλαισίωσαν τις παρουσιάσεις τους βάσει της θεματικής: “The Posthumanisms and the Metaverses Condition”. Κεντρικοί καλεσμένοι της διοργάνωσης ήταν ο Jaroslaw Fret, διευθυντής του Ινστιτούτου Γκροτόφσκι και ιδρυτής του Teatr Zar και η διεθνούς φήμης performer Alwynne Pritchard.

Στο τριήμερο forum συμμετείχαν θεωρητικοί και καλλιτέχνες από την Ελλάδα, όπως ο Σωτήρης Μπαχτσετζής, Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο Γεώργιος Αραμπατζής, Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, η Χρυσή Καραπαναγιώτη, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Πατρών, η Δρ.Μάρω Γαλάνη, ΕΕΠ στο Πανεπιστήμιο Πατρών, η Δρ.Πηνελόπη Χατζηδημητρίου, Διδάσκουσα του Ανοιχτού Πανεπιστημίου Κύπρου, ο εικαστικός-κινηματογραφιστής Γιώργος Δρίβας, ο Γιάννης Μήτρου, Διδάσκων του ΑΠΘ, η Δρ. Ελένη Γκίνη, Διδάσκουσα του Ανοιχτού Πανεπιστημίου Κύπρου, η ιστορικός τέχνης Βίκυ Κωνσταντινίδου και ο εικαστικός και υποψήφιος διδάκτορας Βασίλης Αλεξάνδρου.

Παράλληλα, performances παρουσίασαν καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως η Monika Wachowicz από το Ινστιτούτο Γκροτόφσκι, ο Φίλιππος Τσιτσόπουλος, ο Ιωάννης Μονογυιός, ο Γιάννης Σταμενίτης, ο Γιώργος Λαμπριανίδης, η Πόπη Βουλγαρούδη, ο Θεόδωρος Κυψελίδης, η Μάρω Θεοδοσίου και η Μαρία Χαρέλα.

Στο πλαίσιο του International Forum of Performance Art πραγματοποιήθηκε για ακόμη μια χρονιά φιλοξενία (residency) 20 φοιτητών, σε πλαίσιο εκπαιδευτικού εργαστηρίου, από σχολές τεχνών της χώρας και συγκεκριμένα από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Πατρών και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.

Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του τριημέρου οι φοιτητές συμμετείχαν σε τέσσερα εκπαιδευτικά εργαστήρια και ένα masterclass από το IRPA-almakalma, ενώ στην διάρκεια του προγράμματος παρουσίασαν την τελική τους performance.

Για τέταρτη χρονιά, παράλληλα με το ζωντανό πρόγραμμα στην πλατφόρμα της διοργάνωσης (www.ifpa.gr) υποστηρίξαμε και την ψηφιακή μορφή των performances μέσω του Viewing Room. Το viewing room αποτέλεσε τον ψηφιακό χώρο προβολής των έργων που προέκυψαν από την ανοιχτή πρόσκληση (open call), όπου φιλοξενήθηκαν 26 έργα video art και digital performance δημιουργών από οχτώ χώρες.

Αξίζει να σημειωθεί πως η οπτική ταυτότητα της τέταρτης διοργάνωσης του IFPA , που σχεδιάστηκε από τον Δραμινό graphic designer Παυλίδη Κωνσταντίνο, βραβεύτηκε ως finalist από τα Ελληνικά Βραβεία Σχεδιασμού Οπτικής Επικοινωνίας (ΕΒΓΕ) στην κατηγορία πολλαπλών εφαρμογών.

Το International Forum of Performance Art, τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και με την υποστήριξη του Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους ενώ πραγματοποιείται κάθε Σεπτέμβριο από το 2019 στη Δράμα, με χορηγό επικοινωνίας την ΕΡΤ3.

Λίγα λόγια από τον καλλιτεχνικό διευθυντή για το IFPA #5

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της διοργάνωσης κ. Ιωάννης Μήτρου σε ένα απόσπασμα που συνέταξε για την πρόσκληση συμμετοχής αναφέρει: 

“Το 1988 ο Steve Nichols εκδίδει το Posthuman Movement manifesto. Μια μετα-καρτεσιανή λογική αναδύεται ήδη μέσα από την πρώτη αυτή προσπάθεια μιας καταγραφής της εξέλιξης του νου σε περιβάλλοντα ενός ακραίου μετασχηματισμού του ανθρώπινου εγκεφάλου. Είναι μια πρώιμη μετα-ανθρώπινη περιγραφή με φαινομενολογικό προσανατολισμό. Το πέρασμα από την πρώτη διαδικτυακή πραγματικότητα στις μετα-ψηφιακές ετερότητες ενίσχυσαν το τρόπο που η σύγχρονη τέχνη, η φιλοσοφία, η sience fiction, η futurology εγγράφηκαν στη λογική μιας state beyond του ανθρώπινου Είναι(Βeing). Δεν αναφερόμαστε εδώ σε μια transhumanism condition αλλά στα σύνολα εκείνα που διαμορφώνουν το μετα-ανθρώπινο ως μια συνθήκη πραγματικότητας που αποτελεί τον πυρήνα μιας νέας οντολογίας στη βάση ενός μετα-ουμανισμού. 

 Άρα αναφέρεται στα σύνολα της ηθικής, της δικαιοσύνης, της γλώσσας, της σωματικότητας, της trans-species επικοινωνίας, των κοινωνικών δομών. Αφορά λοιπόν σε ένα concept που επεξεργάζεται νέα περιβάλλοντα(environments) στα οποία λειτουργεί ως κατάσταση η έννοια μετα-άνθρωπος. Φαινομενολογικά θα λέγαμε πως η καθολική περιγραφή μιας τέτοιας συνθήκης ακολουθεί το φαινόμενο του καθολικού μετασχηματισμού της κοινωνικής πραγματικότητας, όπως την εννοούμε μέχρι τώρα. 

Η αποδοχή μιας τέτοιας συνθήκης στο βαθμό που σήμερα αναφερόμαστε στη metaverse εποχή εγείρει το ερώτημα: υπάρχει το υποκείμενο στο ζωντανό χώρο; Ή υπάρχει ως μια πολλαπλότητα σε διάφορες χωρικές εκδοχές και περιβάλλοντα; Και αν ναι τότε μπορούμε να μιλάμε για έναν πυρήνα όλων αυτών στον οποίο το σώμα και το θυμικό μένουν αναλλοίωτα; Υπάρχει το κοινωνικό φαντασιακό (Καστοριάδης); Το φαντασιακό ως δομική συνθήκη της «εικόνας του σώματος» (Dolto,Lacan);

Αλλάζει ο τρόπος της αντίληψης του νέου υποκειμένου; Η οντολογία του cyborg  post-cyborg περικλείει τα αρχικά στοιχεία του human being; Οπότε το φυσικό και το ανθρώπινο μετατρέπεται σε μετα-ψηφιακό και μετα-ανθρώπινο. 

Η εννοιακή τέχνη, η ζωντανή τέχνη, οι οπτικοακουστικές έννοιες, οι εγκαταστάσεις χώρου ως αντικείμενα τέχνης υφίστανται μια ικανή μεταλλαγή ως προς την αισθητική τους αντίληψη; Ή τελικά αφομοιώνουν τα νέα δεδομένα μέσα από ετερογενής καλλιτεχνικές πρακτικές; Οπότε το άνοιγμα της ίδιας της τέχνης αποτελεί μια αξιωματική συνθήκη που επαναφέρει την προβληματική της σχέσης της με τη ζωή ως μιας συνθήκης βιωματικής εμπειρίας. Όμως σε πιο βίωμα αναφερόμαστε; Ή καλύτερα σε ποιο περιβάλλον αναφερόμαστε που συγκροτεί μια βιωματική συνθήκη του ανθρώπινου και του μετα-ανθρώπινου; Το «θολό όριο» μεταξύ virtual και real life που επάγεται η metaverse συνθήκη μας προκαλεί να αναστοχαστούμε πάνω στην ανθρώπινη εμπειρία, στο ανθρώπινο βίωμα. Η τέχνη ως τέτοια έχει ως δυνατότητα να μετατρέψει το ατομικό σε συλλογικό μέσα από την παραγωγή του αντικείμενου τέχνης. Στην Πέμπτη Διεθνής συνάντηση η αποσαφήνιση των εννοιών αυτών αποτελεί μια προοπτική η οποία συνυπάρχει με την καλλιτεχνική έρευνα.  Για αυτό θεωρούμε πως ο συνδυασμός της παραγωγής αντικειμένων τέχνης, ζωντανών δράσεων και θεωρίας οφείλει να ενισχυθεί. Επίσης το κάλεσμα τόσο στο οπτικοακουστικό (video performance) κομμάτι που έχει ενσωματωθεί εξολοκλήρου πλέον στο φόρουμ όσο και στο κομμάτι των ζωντανών δράσεων αποτελούν δομικά συστατικά του. Το θεωρητικό πλαίσιο αρθρώνεται και σε επίπεδο ακαδημαϊκής διερεύνησης και σε επίπεδο εκλαΐκευσης των εννοιών.

Στη λογική αυτή το πέμπτο διεθνές φόρουμ διευρύνει τις εργασίες του σε όλη την πόλη στοχεύοντας σε μια διάδοση των ιδεών και των πρακτικών του. Ταυτόχρονα συστήνει στο ευρύ κοινό προβληματικές που αφορούν στη σύγχρονη πραγματικότητα, στον κόσμο που ριζικά αλλάζει και στον ίδιο χρόνο αναζητά τη σχέση του με έναν «χαμένο πυρήνα» της ύπαρξης του.”